نقش اقتصاد مقاومتی در نظام سازی و تاثیر آن در آینده هندسه قدرت
اقتصاد مقاومتی
اقتصاد مقاومتی ، الگویی اقتصادی مبتنی بر تشخیص حوزه های فشار و تلاش برای مهار و بی اثر سازی فشار و تبدیل آن به فرصت بر پایه رهایی از وابستگی و توجه به توانمندی های داخلی می باشد.
ویژگی های توصیف گر:
- دانش بنیان و بصیرت ساز
- مکمل الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
- بومی و خود اتکا و مردمی
- مولد ثروت
- عدم وابسته به زمان و شرایط
- کارآفرین
- داشته نگر و ظرفیت ساز
- منعطف،ترکیبی،آینده نگر و سازگار شونده
- مبتنی بر شایستگی های محوری و مزیت اندیش
- نظام تئوریک استقرایی (خرد به کلان)
- رقابتی و برون نگر (درونی- برونی/ بیرونی- درونی)
- اخلاق مدار و عدالت پیشه
اقتصاد مقاومتی (ویژگی های سلبی):
- پدافندی
- ریاضتی و موازنه منفی
- تقلیدی
- اصالت سرمایه
- حمایتی
- تک ساحتی
- دلالی و خدمات محور
- اشرافی گری و تبذیر
اقتصاد مقاومتی(مراحل تکوینی) در اندیشه مقام معظم رهبری از سال ۷۳ تا ۹۹:
مرحله بسترسازی:
۷۴- انضباط اقتصادی و مالی
۷۵- کار سازنده
۷۶- صرفه جویی
۷۷– صرفه جویی
۸۰- اقتدار ملی و اشتغال آفرینی
مرحله آشکار سازی:
۸۷- نوآوری و شکوفایی
۸۸- اصلاح الگوی مصرف
۸۹-همت مضاعف،کار مضاعف
۹۰- جهاد اقتصادی
۹۱- تولید،حمایت از کار و سرمایه ملی
۹۲- حماسهٔ سیاسی و حماسهٔ اقتصادی
۹۳- اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی
۹۴- دولت و ملت، همدلی و همزبانی
۹۵- اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل
۹۶– اقتصاد مقاومتی، تولید – اشتغال
۹۷- حمایت از کالای ایرانی
۹۸- رونق تولید
۹۹– جهش تولید
از چند سال قیل مشخص شده که طراحی دشمن بر اقتصاد کشور متمرکز شده است و بر این پایه شعار سال های اخیر:
- اصلاح الگوی مصرف
- همت مضاعف و کار مضاعف
- جهاد اقتصادی
- تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی
حلقه های یک منظومه تئوریک اقتصادی بود تا حرکت عمومی کشور در عرصه اقتصادی ساماندهی شود.
اصول موضوعه اقتصاد مقاومتی:
۱- مهندسی فرهنگی و زیست بوم سازی
۲- مردمی سازی اقتصاد و تقویت بخش خصوصی
۳- تقویت فرهنگ کار و تولید
۴- بهره گیری بیشینه از ظرفیت ها
۵- اصلاح الگوی مصرف و پرهیز از اسراف (سبک زندگی)
۶- حمایت از تولید ملی
۷- خودباوری و خوداتکایی
۸- استقلال الگو از وابستگی (اقتصاد وابسته تک محصولی)
۹-حمایت از اقتصاد خرد و کسب و کارهای کوچک و متوسط
۱۰- اقتصاد دانش بنیان
گام های تحقق:
۱- درک اقتصاد مقاومتی و سیاست گذاری دقیق آینده نگر
۲- درک تحولات اقتصادی جهانی و ملی و روندهای حاکم
۳- فرهنگ سازی و ایجاد گفتمان در جامعه و نخبگان
۴- فراهم سازی زیست بوم مناسب و تقسیم وظایف
۵- جهاد اقتصادی و بسیج مردمی
۶- پویش و پایش فعالیت اخلال گران داخلی و خارجی
۷- مبارزه با فساد اقتصادی
۸- معیشت متناسب
مهندسی فرهنگ اقتصاد مقاومتی:
- معجزه باور
- فرهنگ امید
- چشم انداز اقتصادی
- سبک زندگی و ساده زیستی
- استکبار ستیزی در حوزه اقتصاد
- پرهیز از اسراف و تبذیر
- خدامحوری در تولید،توزیع و مصرف
- فرهنگ کارآفرینی
مهندسی فرهنگ اقتصاد مقاومتی:
- مردمی کردن اقتصاد (اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴)
- توانمند سازی بخش خصوصی
- کاهش وابستگی به نفت و اقتصاد تک محصولی
- مدیریت مصرف(قدر الکفایه)
- استفاده حداکثری از زمان، منابع و امکانات
- حرکت بر اساس برنامه و پرهیز از تغییرات ناگهانی قانونی و سیاستی
الزامات:
- کاهش وابستگی به نفت
- فراهم سازی زیرساخت های قانونی
- تولید محصولات زیربنایی و استراتژیک (خوشه تولیدات)
- همکاری در منظومه های اقتصادی تازه و شرکای راهبردی
- عقلانیت اقتصادی
- تسهیم مفاهیم و خلق آرمان های مشترک
- دانش بنیان ساختن اقتصاد
- هشیاری جهانی و سامانه هشدار سریع راهبردی
اقتصاد مقاومتی در جورچین اسناد ملی:
- چشم انداز ۱۴۰۴
- الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
- نقشه جامع علمی کشور
- سبک زندگی
میزان تحقق اهداف اقتصادی سند چشم انداز ۱۴۰۴
در ۱۶ آبان ۹۷ برخی شاخص و اهداف اقتصادی سند مورد بررسی قرار گرفت که نتایج آن به صورت زیر ارزیابی شده است:
- رشد اقتصادی ایران در این مدت (از زمان ابلاغ در سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷) بسیار پرنوسان و سطح پایین بوده است، بطوریکه با توجه به وضعیت کشور و زمان باقی مانده بنظر نمی‌رسد تا سال ۱۴۰۴ در شاخص رشد اقتصادی به قدرت اول اقتصادی منطقه برسد.
- نرخ بیکاری کشور در سال ۱۳۹۶ که آخرین نرخ بیکاری منتشر شده بود ۱۲/۱ درصد است. این نشان می‌دهد در این شاخص هم علی‌رغم اهدافی که در سند چشم انداز منعکس شده است ایران نتوانسته به یک نرخ بیکاری تک رقمی دست یابد.
- کشور در رابطه با چشم‌انداز بنگاه‌های اقتصادی رتبه ۱۱۹ را در میان ۱۴۰ کشور جهان دارد که نشان می‌دهد، در بحث فضای کسب و کار شرایط مهیا نشده است.
- در مورد ثبات اقتصادی و شاخص‌های آن، ایران از جایگاه خوبی برخوردار نیست و اقتصاد کشور یک اقتصاد بی‌ثبات را نشان می‌دهد، به نحوی که در میان سایر کشورها رتبه ۱۱۷ را دارد.
- نرخ بیکاری دانش آموختگان آموزش عالی در سال ۱۳۹۶ حدود ۲۰ درصد بوده که این نرخ برای کشوری که می‌خواهد در حوزه سند چشم انداز قدرت اول اقتصادی باشد گویای وضعیت خوبی نیست.
- براساس آخرین گزارش مجمع جهانی اقتصاد، ایران رتبه ۱۳۶ را دارد؛ یعنی نتوانسته زمینه شغلی متناسب با فرهنگ و مذهب خود برای زنان ایجاد کند.
- بررسی شاخص های مختلف رقابت پذیری اقتصاد، فضای کسب و کار، علم و فناوری، برونگرایی اقتصاد، سرمایه گذاری و منابع آن طی دوره ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ بیانگر عدم توفیق در قرار گرفتن در مسیر توسعه اقتصاد رقابتی و برونگر مورد تأکید سند چشم انداز بوده است.
- تحقق سند چشم انداز مبنی بر «دست یافته به جایگاه اول منطقه» به لحاظ حجم تولید بسیار سخت و غیر قابل دسترس شده است.
